Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in ekonomiyi krizden çıkarmak için olmazsa olmaz dediği vergi düzenlemeleri daha çıkamadan tırpanlandı. Meclis’e gelmeye hazırlanan vergi paketinde fatura yurttaşa yüklenirken, sermayeye yönelik “nereden buldun” ve “servet vergisi” için lobiler devrede. Ekonomistlere göre kriz anındaki vergi düzenlemeleri ise sorunları derinleştiriyor.
Türkiye bu hafta Meclis’e gelmesi beklenen yeni vergi paketini konuşuyor. Krizin yaratıcıları ve kazananlarını görmezden gelen ekonomi yönetiminin hazırladığı paket, Meclis’e gelmeden sızdırıldı. Taslakta yer alan borsaya yatırımcı vergisi ilk tepkiyi çeken düzenleme olurken yatırımcının kaçacağı gerekçesiyle bu vergi ertelendi.
Motokurye kazancı ve garson bahşişlerine vergi maddesi de kamuoyundan tepki çekince geri çekildi. Yurtdışı çıkış harcının 150 TL’den 3 bin TL’ye çıkarılması tartışmaları ise halen sürüyor.
Kamu Özel İşbirlikleri’nden (KÖİ) alınan vergilerin yüzde 5 artırılması planlanırken bu KÖİ’lerin bir çoğunun gelir beyanında bile bulunmadığı ortaya çıktı.
Meclis’e gelmesi beklenen vergi paketinden çıkarılan bazı maddeler şöyle
- Yem satışında yüzde 10, gübre satışında ise yüzde 20 KDV
- Emlak vergileri ve tapu harçlarının rayiç bedeli üzerinden tahsil edilmesi
- Tüm idari para cezalarına gecikme zammı
‘KRİZ DERİNLEŞİR’
Bu gelişmeleri değerlendiren Prof. Dr. Esfender Korkmaz, “Kriz anında vergi oranlarında değişiklik omaz, bu krizi derinleştirir” dedi. Hazırlanan taslağın kamuoyu tepkisine göre düzeltileceğini belirten Korkmaz, şunları söyledi:
- Bu açıklananlar vergi sisteminde reform değil, marjinal değişikliklerdir. Türkiye’nin içinde bulunduğu kriz şartlarında, gelir dağılımında bozukluğu vergileri artırarak önleyemezsiniz.
- KDV, ÖTV gibi dolaylı vergileri arttırmakla, toplam talebi kısmak zordur. Fiyat artışları talebi kısmaz. Tersine fiyatları ve enflasyonu artırır.
- Bugünkü şartlarda gelir ve kurumlar vergisini artırmanın gelir vergisini dağılımını düzeltici etkisine karşı istikrarı bozucu etkisi daha yüksek olur. Çünkü, yabancı ve yerli yatırımlar daralır.
- Öncelikle yatırımlara dokunmadan bütçe cari harcamalarının kısılması gerekir. Bakan bunu denedi, yapamadı. Şatafata engel olamadı.
- Kira gelirinden yüzde 20 stopaj kesilmesinde bankalara görev verilmesi de anayasaya aykırıdır. Vergiyi devlet alır. Ayrıca devletin denetim ve kurumsal yapısında zaafiyet olduğu algısı oluşur. Kiralarda vergilerin artırılması, mal sahibi tarafından kiracıya yansıtılır.
Sızdırılan paket resmi olarak açıklandıktan sonra konuyla ilgili bir değerlendireme yapacaklarını söyleyen Türk İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Başkanı Süleyman Sönmez de, “Biz tabandan tavana vergi adaletini savunduk” dedi.
SERVET BİLDİRİMİ
Düzenlemeleri değerlendiren Mahfi Eğilmez ise servet bildirimi ve gider bildirimi uygulamalarını önerdi. Eğilmez, “Bu uygulamalar 1960 yılındaki çerçevesiyle yeniden getirilir ve geçmişte oluşan farklar, vergisini ödemek kaydıyla silinirse bu yolla hem ciddi tahsilat sağlanır ve halkın tepkisini çekecek birçok düzenlemeye gerek kalmaz. Ne var ki AKP’nin bunu yapabileceğini sanmıyorum” dedi.
